- Νεσατέλ
- (γαλλ. και ιταλ. Neuchatel, γερμ. Neuenburg). Πόλη (32.000 κάτ. το 2003) της δυτικής Ελβετίας, πρωτεύουσα του ομώνυμου καντονίου (803.060 τ. χλμ., 168.100 κάτ. το 2003)· βρίσκεται σε πανοραμική θέση στη λίμνη (στην οποία έδωσε την ονομασία της) και σε μερικά λοφώδη ανάγλυφα του ελβετικού Ιούρα. Ιδρύθηκε τον 11o αι. γύρω από ένα φρούριο (Novum Castellum) των δουκών της Βουργουνδίας και διοικήθηκε από διάφορες οικογένειες κομήτων στο περιβάλλον της γερμανικής αυτοκρατορίας, διατηρώντας σε μεγάλο βαθμό την αυτονομία της· πέρασε, μεταξύ άλλων, κάτω από την κυριαρχία του γαλλικού οίκου της Ορλεάνης - Λονγκβίλ κι ύστερα, το 1707, του πρωσικού οίκου των Χοεντσόλερν· από το 1806 έως το 1814 έγινε από τον Ναπολέοντα αυτόνομη ηγεμονία και το 1848 αποτέλεσε μέλος, με πλήρη δικαιώματα, της ελβετικής Ομοσπονδίας, στην οποία περιλαμβανόταν τυπικά από το 1815. Από τα κυριότερα μνημεία της Ν. είναι ο πύργος (12ος -16ος αι.), ο γοτθικορομανικός κολεγιακός ναός (που χτίστηκε τον 12o και 13o αι. και αναστηλώθηκε το 1870) και η Αγορά (Halles) ρυθμού Αναγέννησης. Η N., που είναι αξιόλογο πολιτιστικό κέντρο με περίφημο πανεπιστήμιο και μερικά μουσεία, βασίζει την οικονομία της στο εμπόριο, στον τουρισμό και σε διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες (είδη διατροφής, μεταλλομηχανουργία, χαρτοποιία, όργανα ακριβείας). Η ομόσπονδη πολιτεία, ίση σε έκταση με το ομώνυμο καντόνι, έχει επιφάνεια 797 τ. χλμ. και πληθυσμό 172.000 κατ., που μιλούν τη γαλλική γλώσσα και ανήκουν, κατά το μεγαλύτερο μέρος, στην προτεσταντική Εκκλησία· συνορεύει με τη Γαλλία στα Δ, με το καντόνιο της Βέρνης στα Β και με τη Βο στα Ν, με την ομώνυμη λίμνη στα Α. Το έδαφος διασχίζεται από τα ανάγλυφα του Ιούρα, που ακολουθούν σε νοτιοδυτική - βορειοανατολική διεύθυνση, παράλληλα με τα γαλλικά σύνορα και τη λίμνη Νεσατέλ.
Οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της περιοχής είναι η γεωργία (δημητριακά, πατάτες, κηπευτικά, φρούτα, κτηνοτροφές), η κτηνοτροφία, η εκμετάλλευση των δασών και η βιομηχανία (είδη διατροφής, όργανα ακριβείας). Εκτός από την πρωτεύουσα, κυριότερες πόλεις είναι η Λα Σο-ντε-Φον (35.679 κάτ.) και η Λε Λοκλ (17.000 κάτ.), που βρίσκονται και οι δύο στον Ιούρα κοντά στα γαλλικά σύνορα και είναι περίφημες για την παραγωγή ρολογιών και οργάνων ακριβείας.
λίμνη του Ν. Η πιο μεγάλη λιμναία λεκάνη σε ολόκληρο το ελβετικό έδαφος (216 τ. χλμ.), σε υψόμετρο 429 μ. στις νοτιοανατολικές υπώρειες του Ιούρα με μέγιστο βάθος 153 μ. Οι κυριότεροι ποταμοί που χύνονται σε αυτή είναι ο Αρέζ, Μπουρά και Τιελ. Η περιοχή γύρω στη λίμνη ήταν ζώνη κατοικημένη από αρχαιότατους πληθυσμούς, όπως αποκάλυψαν, ανάμεσα στα άλλα, τα ενδιαφέροντα προϊστορικά ευρήματα της Λα Τεν.
Αεροφωτογραφία της πόλης Νεσατέλ, στην Ελβετία.
Dictionary of Greek. 2013.